مطالبی که امروز در سایت سیبوتا در مورد رژیم غذایی کارکنانی که بصورت شیفت کار می کنند؛ می نویسم اقتباس شده از مقاله خودم (ل. مستشفی) است که در فصلنامه علمی ترویجی رسام چاپ شده است.
اهمیت تغذیه کارکنان:
تغذیه و وضعیت سلامتی کارکنان و کارگران، کلید بهره وری صنعت است. وضعیت خوب تغذیه ای باعث کارایی و عملکرد بهتر فیزیکی و روانی کارکنان می شود و بطور مستقیم با حوادث ناشی از کار و غیبت از کار در ارتباط است.تغذیه ناسالم باعث کاهش تمرکز،چابکی و چالاکی کمتر شده و می تواند موجب ایجاد حادثه در حین کار شود.
کار شیفتی:
کار شیفتی به معنای کارکردن خارج از دوره زمانی 7 صبح تا 6 بعدازظهر است. ممکن است کارکنان شیفت عصر، شیفت شب یا در شیفتهای چرخشی کار کنند.بدن انسان دارای چرخه 24 ساعته است که به عنوان ساعت بیولوژیک شناخته می شود و عملکردهای بدن طبق این چرخه برنامه ریزی شده است.اینکه زمان خواب و بیداری چگونه باشد؛در چه زمانهایی فعالیت اعضای بدن کم و زیاد شود؛ هورمونها چه موقع بیشتر یا کمتر ترشح شوند و بسیاری از دیگر از فعالیتهای درونی بدن،طبق ساعت بیولوژیک است. در کارهای شیفتی ساعت بیولوژیک بدن تحت تاثیر قرار می گیرد، چون بعلت شرایط کاری، زمان خواب و بیداری دائما در حال تغییر است. علاوه بر این کارهای شیفتی، روی زمان غذا خوردن نیز اثر دارد. گاهی اصلا وقت کافی برای غذا خوردن وجود ندارد.حتی با این نوع کار،ممکن است کارکنان نتوانند برنامه ورزشی منظمی داشته باشند. درنتیجه اختلالی که در ساعت بیولوژیک بوجود می آید؛ ممکن است باعث اختلال در خواب، خستگی و مشکلات احتمالی سلامتی شود.کارهای شیفتی می تواند ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش دهد.
بسیاری از کارکنانی که بصورت شیفت کار می کنند این مشکلات را تجربه کرده اند:
احساس خستگی، تغییر در اشتها، مشکلات خواب و نداشتن خواب با کیفیت، افزایش یا کاهش وزن، یبوست یا اسهال، نفخ، سوء هاضمه، سوزش سردل و زخم معده ، فشار خون بالا
کارکنان شیفتی با تغییر ریتم خواب و بیداری مواجه هستند که یکی از اثرات این تغییر خستگی است.
علائم شایع خستگی:
خواب آلودگی و طولانی شدن زمان واکنش
افزایش ریسک پذیری
ارتباطات اجتماعی ضعیف
چشمان خسته، دردناک و تاری دید
اشتباه کردن در اندازه فاصله و زمان
بی حوصلگی، بی قراری و تحریک پذیری
خستگی علاوه بر کارایی، روی ایمنی کارکنان هنگام کار اثر منفی می گذارد و می تواند علاوه بر پایین آوردن کیفیت کار، حادثه ساز نیز باشد.