Fibromyalgia
فیبرومیالژیا چیست؟
فیبرومیالژیا نوعی اختلال است که با دردهای گسترده اسکلتی عضلانی مزمن همراه با احساس خستگی، اختلال خواب ،حتی گاهی مشکل درحافظه، اضطراب و افسردگی همراه است.در این بیماری دردهای مزمن،طولانی مدت(بیشتر از سه ماه) و منتشر در همه جای بدن وجود دارد.علت این بیماری ناشناخته است بعضی محققان معتقد هستند که فیبرومیالژیا با تاثیر بر سیگنالهای مغز، سیگنالهای درد و احساسات دردناک را تقویت می کند. گاهی علائم این بیماری پس از یک ضربه جسمی یا یک فشار روحی روانی یا بعد از عمل جراحی و یا بعد از یک عفونت و گاهی بی هیچ دلیلی ممکن است بروز کند.بسیاری از افرادی که فیبرومیالژیا دارند همچنین دارای سردردهای تنشی ، سندرم روده تحریک پذیر ، اضطراب و افسردگی هستند.این بیماری بیشتر در زنان دیده می شود.تا امروز هیچ درمان قطعی برای فیبرومیالژیا پیدا نشده است، انواع مختلفی از داروها می توانند به کنترل علائم کمک کنند. ورزش منظم،آرامش،کاهش عوامل استرس و رژیم غذایی مناسب نیز ممکن است در درمان این بیماری موثر باشد. نکته مهمی که باید به آن توجه کنیداین است که سردرد،بی خوابی، دردهای عضلانی و دیگر نشانه های این بیماری ممکن است نشانه بیماریهای دیگری نیز باشد و هرکس این مشکلات را داشت دلیل این نیست که دچار فیبرومیالژیا شده است. این بیماری از بیماریهای نادر است و فقط توسط پزشک قابل تشخیص است.
نشانه های بیماری فیبرومیالژیا:
1- دردهای گسترده و طولانی مدت در دو طرف بدن،مخصوصا در نواحی بالا و پائین کمر. اطراف گردن،قفسه سینه،شانه ها ،آرنج،باسن و زانوها
2-خستگی،افراد مبتلا به این بیماری اصولا خسته از خواب بیدار می شوند حتی اگر طولانی مدت خوابیده باشند.خواب اغلب به دلیل درد مختل می شود و بسیاری از این افراد به سایر اختلالات خواب مانند سندرم پای بی قرار و آپنه خواب نیز مبتلا هستند.
3- مشکلات شناختی، در این افراد تمرکز روی کارهای فکری با اختلال روبرو می شود.مشکلاتی که اصطلاحا به آن fibro-fog می گویند.
نکته مهم: باز هم تاکید می کنم هرکسی سردرد داشت یا مثلا گردن یا دستش درد گرفت یا هر کدام از نشانه های فوق را داشت اصلابه این معنی نیست که دچار فیبرومیالژیا شده، این بیماری علائم مشترک با خیلی از بیماریها دارد و فقط پزشک می تواند آن را تشخیص دهد.
Fibromyalgia diet
رژیم غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا:
برخی محققان معتقد هستند رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند علائم این بیماری را کاهش دهد. رژیم غذایی مدیترانه ای بهترین نوع رژیم غذایی است و می تواند در کاهش بیماریهای قلبی و سرطان نیز موثر باشد. برخی نیز رژیم گیاهخواری را برای این بیماران پیشنهاد می کنند و معتقد هستند که بهتر است گوشت و مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات از رژیم غذایی این بیماران کاملا حذف شود.(البته کسانی که رژیم گیاهخواری دارند باید از یکسری مکمل ها مانند B12 استفاده کنند.) برخی پزشکان نیز عقیده دارند باید مصرف گلوتن را محدودکرد.گلوتن علائم بیماری فیبرومیالژیا را تشدید می کند. یک مطالعه کوچک نشان داده مصرف ویتامینD می تواند در بهبود سلامت عمومی، کاهش اختلال خواب این بیماران موثر باشد. (البته این مطالعات محدود بوده و نتایج آن قطعی و صددر صد نیست)
(برای اطلاعات بیشتر در مورد رژیم غذایی مدیترانه ای و رژیم گیاهخواری کلیک کنید.)
مواد غذایی موثر برای کاهش علائم فیبرومیالژیا:
مقدار زیاد میوه و سبزیجات
میوه ها و سبزیجات دارای انواع آنتی اکسیدان و مواد ضد التهابی هستند که ممکن است درد فیبرومیالژیا را کاهش دهد. اگرچه فیبرومیالژیا یک بیماری مبتنی بر التهاب محسوب نمی شود ولی مطالعات نشان می دهد که التهاب عصبی ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.افزایش مصرف سبزیجات و میوه جات در رژیم غذایی می تواند تاثیر مثبتی بر کاهش علائم این بیماری داشته باشد.
مصرف فیبر بیشتر
خوراکی هایی که فیبر بیشتری دارند مانند غلات سبوس دار (مانندبرنج قهوه ای، نان تهیه شده از آرد گندم کامل،جو،جوی دوسر،چاودار تامین کننده پروتئین، ویتامین و فیبر هستند.)، انواع لوبیا،عدس، میوه و سبزی برای این بیماران مفید است.
مواد غذایی دارای امگا سه
مواد غذایی که دارای اسید چرب امگا سه هستند می توانند به کاهش التهاب و کاهش درد کمک کنند. مانند ماهی های آب سرد: سالمون، ساردین، شمشیر ماهی و ماهی تن. گردو،بذر کتان و دانه چیا که از منابع خوب امگا سه هستند.(برای مطالعه بیشتر در مورد بذر کتان و خواص آن کلیک کنید.)
استفاده از روغنهای سالم مانند روغن زیتون
مصرف برخی از ادویه جات
بسیاری از گیاهان و ادویه ها منابع قوی فیتوکمیکال ها هستند و این ترکیبات شیمیایی گیاهان دارای خواص ضد التهابی هستند و می توانند در کاهش التهاب و درد موثر باشند. ادویه جاتی مانند زردچوبه، زنجبیل، رزماری، زیره،میخک، رازیانه،برگ بو و دارچین مفیدند.
مواد غذایی دارای ویتامینD
طبق اعلام مؤسسه ملی بهداشت (NIH) ، ممکن است بین علائم فیبرومیالژیا و کمبود ویتامین D ارتباط وجود داشته باشد. پس مصرف مواد غذایی دارای ویتامینD یا مواد غذایی غنی شده با این ویتامین توصیه می شود.(برای اطلاع بیشتر در مورد ویتامینD و منابع آن کلیک کنید.)
مواد غذایی که دارای منیزم
طبق تحقیقاتی که سال 2013 انجام شده مصرف مواد غذایی که دارای منیزیم هستند نیز برای این بیماران می تواند مفید باشد مواد خوراکی مانند سبزیجات برگی سبز رنگ،آجیل و دانه ها،شکلات تلخ، موز ، آووکادو، ماهی سالمون.(منبع everydayhealth)
(برای مطالعه بیشتر در مورد منیزیم کلیک کنید.)
مواد غذایی علائم این بیماری را تشدید می کنند و باید از آنها پرهیز کرد:
شکر
شکر و هر ماده غذایی که به آن شکر اضافه شده مانند انواع نوشابه،مربا،دسر و شیرینی جات باید از رژیم غذایی این بیماران حذف شود.تحقیقات نشان داده خوردن غذاهای دارای شکر باعث افزایش درد در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا می شود. همچنین این نوع خوارکی ها باعث چاقی می شوند و اضافه وزن استرس زا است.
کربوهیدراتهای تصفیه شده
برنج سفید، نانهای سفید،کیک،بیسکوئیت و شیرینی جات تهیه شده از آرد سفید، ماکارونی تهیه شده از آرد تصفیه شده، به سرعت هضم می شوند و قند خون را بالا می برند ولی این اثر سریع نیست و سریع قند خون افت می کند. این نوسانات می تواند خستگی و درد را در این بیماران تشدید کند.
غذاهای فراوی شده
این غذاها اصولا دارای قند، چربیهای ناسالم، طعم دهندهای مصنوعی و مواد نگهدارنده هستند که برای این بیماران مضر است و می تواند حساسیت های غذایی را در این بیماران تشدید کند.تحقیقاتی که در سال 2012 انجام شد نشان داد در بیمارانی که مصرف غذاهایی که دارای نگهدارنده یا شیرین کننده های مصنوعی هستند را متوقف کرده اند تا 30 درصد علائم بهبودی مشاهده شده است.
گلوتامات ماده ای است که به عنوان تقویت کننده طعم به برخی غذاها اضافه می شود.متداول ترین شکل گلوتامات رژیم غذایی ، مونو سدیم گلوتامات (MSG) است. در مطالعه‌ای که در سال 2012 منتشر شد،37 نفر مبتلا به فیبرومیالژیا و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) - که در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا رایج است - به مدت چهار هفته رژیم غذایی عاری از MSG و آسپارتام اضافه کردند. گزارش شده است که بیش از 30 درصد علائم فیبرومیالژیا آنها در این مدت برطرف شده است. غذاهایی که معمولاً حاوی MSG هستند شامل غذاهای چینی ، سوپ و سبزیجات کنسرو شده ، برخی از انواع چیپس یا میان وعده های ترد و مشابه و گوشتهای فرآوری شده هستند. برای جلوگیری از MSG و دیگر منابع گلوتامات اضافه شده ، برچسب های مواد غذایی را با دقت بخوانید ، و آنهایی را که لیست MSG یا مواد تشکیل دهنده آن با گلوتامات سرشار هستند ، خریداری نکنید.
لبنیات محدود شود و بدون چربی مصرف شود.
چون چربی لبنیات از نوع چربی اشباع است؛ بهتر است این بیماران لبنیات مصرف نکنند یا از لبنیات بدون چربی استفاده کنند.
گوشت قرمز
توصیه می شود این بیماران به جای گوشت قرمز ماهی مصرف کنند.
گلوتن
تحقیقات مختلفی که درسالهای 2014،2017 و 2018 انجام شده نشان داده است که بین کاهش مصرف گلوتن و کاهش علائم بیماری فیبرومیالژیا می تواند ارتباط وجود داشته باشد. برای حذف گلوتن ممکن است مجبور شوند مصرف غلات را محدود کنند و در این مورد باید با پزشک خود مشورت کنند.
چربی ناسالم
مواد غذایی که دارای چربی های ناسالم ( چربی اشباع یا چربی های ترانس) هستند باید از رژیم غذایی این بیماران حذف شوند. مانند چربی گوشت، چربی لبنیات، کره، خامه، بستنی. روغنهایی مانند روغن آفتابگردان، روغن ذرت و روغن بادام زمینی که می توانند اثرات التهابی داشته باشند نیز مضر هستند.
(برای مطالعه بیشتر در مورد چربیهای اشباع کلیک کنید.)
الکل
نوشیدن الکل در هنگام مصرف داروهای خاصی که برای فیبرومیالژیا تجویز شده اند مانند داروهای ضد تشنج ، ضد افسردگی ها و استامینوفن (یک ماده در بسیاری از داروها) می تواند باعث اثرات متقابل شود.
- در برخی موارد گزارش شده مصرف کافئین باعث تشدید علائم این بیماری شده است.
منابع:
