هر فرد،در هر کشوری از جهان ، باید فرصت زندگی طولانی و سالم را داشته باشد. محیطی که فرد در آن زندگی می کند می تواند روی سلامتی مفید یا برای آن مضر باشند. اینکه فرد در معرض خطرات سلامتی مثلا آلودگی هوا، امواج خطرناک و یا خشونت باشد یا میزان دسترسی فرد به مراقبت های بهداشتی و اجتماعی با کیفیت چقدر است بسیار تأثیرگذار است. علاوه بر محیط، سبک زندگی افراد نیز در داشتن زندگی سالم تر می تواند بسیار موثر باشد.
برای هر انسانی دو نوع سن در نظر گرفته می شود:
سن تقویمی (Chronological Age)، از روز تولد انسان با توجه به سالهایی که پشت سر می گذارد محاسبه می شود.
سن بیولوژیکی(Biological Age)، سن سلامت فرد را از لحاظ بدنی و فیزیولوژیکی نشان می دهد.گاهی ممکن است یک فرد 60 ساله از نظر سلامت و فیزیک بدن یک فرد 45 ساله باشد.
سن بیولوژیکی بر اساس وضعیت سلامت جسمی و روحی فرد محاسبه می شود ؛بنابراین سن واقعی فرد را بیان می کند.
تحقیقات نشان داده است عوامل مختلفی روی سن بیولوژیک افراد تاثیر دارند از جمله ژنتیک،نوع سبک زندگی و شرایط محیطی و اجتماعی.
عوامل موثر روی سن بیولوژیک:
ژنتیک
ورزش کردن و انجام فعالیتهای فیزیکی
نوع رژیم غذایی
سیگار و الکل
استرس
مقدار و کیفیت خواب افراد
روابط اجتماعی
سموم و آلودگی های محیطی
ژنتیک :
تحقیقات نشان می دهد که تلومرها( telomeres) و متیلاسیون DNA نقش مهمی در روند پیری دارند. تلومرها نوکلئوتیدهای انتهای کروموزومها هستند. آنها انتهای کروموزوم ها را از خراب شدن و در هم آمیختن کروموزوم در مجاورت خود دور نگه می دارند. دانشمندان دریافته اند که هر چه سن تقویمی یک فرد بیشتر باشد ، تلومرهای آنها کوتاه تر است. یک مطالعه نشان داد که افرادی که تلومرهای کوتاه تری دارند احتمال اینکه طول عمر کمتر داشته باشند، بیشتر است.
ورزش و انجام فعالیتهای فیزیکی
ورزش کردن بطور منظم یکی از عوامل بسیار مهم در کاهش روند پیری است. تحقیقات نشان داده است افرادی که ورزش می کنند سن واقعی شان خیلی کمتر از سن تقویمی آنهاست. اگر تا امروز ورزش نمی کردید نگران نباشید از همین امروز شروع کنید حتی اگر سن تقویمی شما 70 سال است بازهم با ورزش منظم روزانه می توانید سن تندرستی خود را کم کنید.
نوع رژیم غذایی
اگر روزانه مقدار بیشتری میوه و سبزیجات مصرف کنید؛ شکر و مواد غذایی دارای شکر سفید را از برنامه غذایی خود حذف کنید؛مصرف کربوهیدارتهای تصفیه شده مانند نان سفید و برنج سفید را کم کنید و بجای آن از غلات کامل مانند نان تهیه شده از آرد گندم کامل و برنج قهوه ای استفاده کنید؛لبنیات کم چرب مصرف کنید؛ گوشت و مرغ بدون چربی بخورید، مقدار کافی آب بنوشید؛ نوشیدنی های الکلی مصرف نکنید؛ بدن سالمتری خواهید داشت.
خواب کافی
مقدار خواب مورد نیاز بدن به عوامل مختلفی از جمله سن افراد بستگی دارد. داشتن خواب کافی و با کیفیت از عوامل مهم و تاثیر گذار روی سلامتی است . جدول زیر مقدار خواب مورد نیاز افراد را با توجه به سن آنها نشان می دهد. (گزارش شده از سایت مایو کلینیک)
| گروه سنی | مقدار خواب مورد نیاز روزانه |
| نوزادان | 14 تا 17 ساعت در روز |
| یکسالگی | 10 ساعت خواب شبانه، مجموعا 4 ساعت خواب کوتاه روزانه |
| دو سالگی | 11-12 ساعت خواب شبانه، 1-2 ساعت خواب بعداز ظهر |
| سه تا پنج سال | 10 تا 13 ساعت |
| 6 تا 13 سال | 9 تا 11 ساعت |
| 14 تا 17 سال | 8 تا 10 ساعت |
| بزرگسال | 7 تا 9 ساعت |
اگر شما بطور مکرر بخوابید و بیدار شوید کیفیت خواب شما کاهش می یابد.
سیگار نکشید
سیگار باعث عوارض متعدد و جبران ناپذیری روی سلامتی است.
سیگار سبب افزایش مقاومت به انسولین و افزایش ریسک ابتلا به دیابت است.
سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و احتمال عفونت را بالا می برد.
مصرف سیگار می تواند باعث سرفه های مداوم، برونشیت مزمن، سرطان ریه، خس خس سینه و حملات آسمی شود.
سیگار برای سلامت قلب بسیار مضر است و می تواند باعث تنگ شدن رگها، افزایش فشارخون، حملات قلبی و حتی سکته مغزی شود.
سیگار کشیدن سلامت پوست و مو را نیز به خطر می اندازد و می تواند از عوامل بسیار موثر در ایجاد سرطان پوست باشد.
افراد سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به سرطانهای دهان، حنجره،مری و لوزالمعده هستند.
نیکوتین موجود در سیگار می تواند در روند آمیزش جنسی و ارگاسم اختلال ایجاد کند.
کاهش حس بویایی و چشایی از دیگر مضرات کشیدن سیگار است.
داشتن روابط اجتماعی سالم و شاد
زندگی اجتماعی سالم می تواند در بهبود روحیه افراد، سالم و شاداب زیستن آنها بسیار موثر باشد. می توانید با شرکت در اجتماعات خوب، سالم و هم فکر خود، روحیه بهتر و شادابتری داشته باشید.
دوری از تنش و استرس
سعی کنید تا می توانید از افکار و افراد استرس زا دوری کنید. کارهای خود را زمان بندی کنید این کار در کاهش استرس موثر است. تنفس عمیق، مدیتیشن و ورزش نیز می تواند استرس را کم کند.
با داشتن سبک زندگی سالم، شما می توانید سن واقعی خود را از سن شناسنامه ای کمتر کنید و خیلی جوانتر و شادابتر به نظر برسید.
منابع:
فال بت
