ویتامینB5 یا اسید پانتوتنیک
این ویتامین از ویتامینهای ضروری و حیاتی برای سلامتی است. از خانواده ویتامینهایB و محلول در آب است. ویتامینB5 برای عموم شناخته شده نیست زیرا کمبود این ویتامین به ندرت دیده می شود. اسم ویتامینB5، اسید پانتوتنیک از کلمه یونانی pantou به معنی everywhere (همه جا) گرفته شده است. دلیل این نامگذاری این است که اسیدپانتوتنیک تقریباٌ در بیشتر مواد غذایی وجود دارد.
نقش ویتامینB5(اسید پانتوتنیک) در بدن
1- کمک به تولید انرژی
مانند سایر ویتامینهای خانوادهB، ویتامینB5 نیز نقش موثری در تولید انرژی دارد. بدن به ویتامینB5 نیاز دارد تا غذایی که می خورید( کربوهیدرات، پروتئین و چربی) را به انرژی تبدیل کند.
2- نقش موثر در تولید گلبولهای قرمز خون
برای ساخته شدن گلبولهای قرمز که حامل اکسیژن هستند و اکسیژن را به سلولهای بدن می رسانند وجود ویتامینB5 ضروری است.
3- نقش موثر در ساخته شدن کوآنزیمA
کوآنزیم A در سلولهای بدن برای انجام واکنشهای شیمیایی متعددی لازم است.
4- برای ساخته شدن هورمونهای جنسی بدن به ویتامینB5 نیاز دارد.
5- حفظ سلامت دستگاه گوارش
6- لازم برای سلامت پوست و مو
7- حفظ سلامت چشم ها
8- موثر برای ساخته شدن هورمون های استرس در غدد فوق کلیوی
9- کمک به عملکرد مناسب کبد
10- نقش مهم در سلامت سیستم عصبی بدن
مقدار مورد نیاز روزانه بدن به ویتامینB5
| سن | مقدار مورد نیاز روزانه بدن |
| تولد تا شش ماهگی | 1.7 میلی گرم |
| 7 تا 12 ماهگی | 1.8 میلی گرم |
| 1 تا 3 سالگی | 2 میلی گرم |
| 4 تا 8 سالگی | 3 میلی گرم |
| 9 تا 13 سالگی | 4 میلی گرم |
| 14 سال و بیشتر(بزرگسال) | 5 میلی گرم |
| دوران بارداری و شیردهی | 7 میلی گرم |
منابع غذایی حاوی اسید پانتوتنیک (ویتامینB5)
همانطور که گفته شد این ویتامین در بیشتر منابع غذایی وجود دارد.بهترین منابع غذایی که مقدار زیادی ویتامینB5 دارند عبارتند از:
قارچ
لوبیا و عدس
زرده تخم مرغ
اُرگان میت ( جگر و قلوه)
بادام زمینی
آووکادو
ماهی (سالمون، تن و قزل آلا)
تخمه آفتابگردان
شیر و ماست
سیب زمینی و سیب زمینی شیرین
مخمر
غلات کامل ( گندم، برنج و جوی سبوس دار)
گوجه فرنگی
گل کلم
ذرت
عوارض ناشی از کمبود اسید پانتوتنیک
کمبود این ویتامین نادر است اما گاهی ممکن است بخاطر سوء تغذیه اتفاق بیافتد. نشانه های کمبود ویتامینB5:
سردرد، خستگی، کج خلقی، اختلال در هماهنگی عضلات، ضعف عمومی، مشکلات گوارشی، کم خونی،مشکلات عصبی و کاهش رشد
استفاده دارویی و درمانی ویتامینB5
از قرصهای مکمل دارای ویتامینB5 یا داروهای مشتق شده از این ویتامین یا پمادهای ساخته شده از مشتقات اسید پانتوتنیک مانند dexpanthenol برای درمان برخی بیماریها استفاده می کنند:
برای درمان التهابات پوستی بعد از پرتودرمانی
بهبود عملکرد ورزشی ورزشکاران
آکنه (کاهش انتشار آکنه، بهبود زخم های پوستی، کاهش لکه های ناشی از آکنه)
معتادین به مشروبات الکلی
برای رفع آلرژی
بر طرف کردن اضطراب
برای آسم
اختلال کمبود توجه-بیش فعالی (Attention deficit-hyperactivity disorder) یا ADHD
سندرم تونل کارپال (Carpal tunnel syndrome)
عفونت چشم (Conjunctivitis)
شوره سر
افسردگی
سردرد
بیخوابی
مولتیپل اسکلروزیز (Multiple sclerosis)
آرتروز
روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
کولیت (Ulcerative colitis)
عفونت های ناشی از مخمرها (Yeast infections)
برای در مان ریزش مو و جلوگیری از طاسی
مشکلات قلبی
کاهش فشار خون
اختلالات ریوی
اختلالات کلیوی
مشکلات دیابتی
تقویت عملکرد سیستم ایمنی
گرفتگی عضلات
منابع:
