منظور از فیتو کمیکال هاچیست؟
منابع غذایی گیاهی علاوه بر مواد مغذی و ریز مغذی دارای ترکیبات شیمیایی هستند که این ترکیبات در گیاهان رنگ و بو و طعم گیاه را حفظ می کنند علاوه براین نقش مهمی درسیستم دفاعی گیاه برعهده دارند. بیش از 5000 رنگدانه در گیاهان بعنوان فیتوکمیکال (Phytochemical) مطرح هستند.فیتوکمیکال ها نقش بسیار مهمی در سلامتی انسان دارند.
انواع فیتوکمیکال ها:
از آنجایی که تعداد و تنوع فیتوکمیکالها بسیار زیاد است طبقه بندهای گوناگون و متنوعی دارند در اینجا به یک طبقه کلی در مورد فیتوکمیکالهایی که فراوانتر هستند اشاره می کنیم.
فنول ها
فلاونوئیدها (آنتوسیانین ها،فلاون تری اول،فلاونون و فلاونول)، ایزوفلاون ها،فنولیک اسید،لیگنان ها و تانن ها
ترپن ها
کاروتنوئیدها (آلفا کاروتن، بتاکاروتن،لیکوپن،لوتئین و گزانتین،بتاکریپتوگزانتین)، منو ترپن ها ، ساپونین ها
تیول ها
ایندول ها،ایزوتیوسیانیت ها،دی تیول ها،تیون ها،آلیسین و آلل سولفیدها
فیتو استرول ها یا استرولهای گیاهی
نقش فیتوکمیکال ها در سلامتی
فیتوکمیکال ها عمدتا بعنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند و با خنثی کردن رادیکالهای آزاد مانع از استرس اکسیداتیو می شوند(برای مطالعه بیشتر در مورد آنتی اکسیدانها کلیک کنید.) فیتوکمیکال ها خاصیت ضد سرطانی دارند علاوه بر اینکه ریسک ابتلا به سرطان را کاهش می دهند، مانع از پیشروی سرطان هم می شوند. این ترکیبات شیمیایی گیاهی در حفظ سلامت قلب و کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی نیز بسیار موثر هستند.
برخی از فیتوکمیکالها و اثرات آنها در بدن
| فیتوکمیکال | منبع فیتوکمیکال | اثرات فیتوکمیکال در بدن |
|
ایزو تیوسیانیت ها (ترکیبات سولفوره) |
انواع کلم کلم بروکلی کلم بروکسل گل کلم |
نابود کردن تومورها ازبین بردن سلولهای سرطانی محافظت از DNA در برابر استرس اکسیداتیو |
| لیگنان |
منبع اصلی: بذر کتان و کنجد سایر منابع: کلم، بروکلی،غلات کامل |
محافظت در برابر سرطانهایی مانند سرطان رحم، تخمدان، سرطان سینه و سرطان پروستات |
| تانن ها |
انار، خرمالو،توت ها و آجیل برخی ادویه جات مانند: زیره،آویشن، دارچین و میخک |
کاهش فشارخون بالا از بین بردن پلاک دندانی ازبین بردن باکتریهای مضر دهانی |
| ایزوفلاون |
سویا و فراورده های آن سیر حبوبات سیب و گلابی، هویج |
بعنوان فیتو استروژن عمل می کند. کاهش ریسک ابتلا به سرطان |
|
آنتوسیانین ها
(رنگدانه گیاهی قرمز تیره ،آبی و بنفش) |
انگور سیاه آلبالو گیلاس بلوبری توت سیاه آلوقرمز تمشک کرن بری بادمجان کلم قرمز چغندر لبویی |
بهبود بخشیدن به حافظه داشتن دوران سالمندی سالم تر سلامت دستگاه ادراری مهار کننده تشکیل تومور کاهش تکثیر سلولهای سرطانی کاهش فشارخون بالا حفظ سلامت قلب مبارزه با رادیکالهای آزاد دارای اثرات ضد التهابی بهبود بینایی |
|
لیکوپن (رنگدانه گیاهی قرمز یا صورتی) |
گوجه فرنگی گریپ فوروت هندوانه هلو فلفل دلمه ای قرمز |
ضد سرطان پروستات کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی خطر ابتلا به دیابت را کم می کند. کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان |
|
لوتئین و گزانتین (در گیاهان سبز رنگ) |
کاهو سیب سبز انگور سبز فلفل سبز بروکلی سبزیجات برگی کیوی اسفناج |
حفظ سلامت چشم در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از نور کاهش ریسک ابتلا به آب مروارید کاهش ریسک macular degeneration |
| استرول های گیاهی |
آجیل حبوبات روغن زیتون |
کاهش کلسترول بد خون حفظ سلامت قلب و عروق |
|
آلفاکاروتن بتا کاروتن (رنگدانه زرد تا نارنجی) |
هویج ذرت شیرین زردآلو کدو حلوایی هلو سیب گلابی طالبی |
سلامت قلب حفظ سلامت بینایی تقویت سیستم ایمنی بدن |
| آلیوم ها و آلل سولفیدها |
سیر پیاز پیازچه تره فرنگی |
مبارزه با سرطان معده و روده مبارزه با باکتری عامل زخم معده کاهش کلسترول بد خون ضد میکروب قوی |
منابع:
کتاب تغذیه و رژیم درمانی کراوس ترجمه سیمین وثوق
