آیا مصرف شیرین کننده های مصنوعی ایمن است و سلامت انسان را به خطر نمی اندازد؟
امروزه در برخی از محصولات غذایی از شیرین کننده های مصنوعی بجای شکر استفاده می شود و این محصولات بعنوان محصول بدون قند یا رژیمی فروخته می شوند مانند نوشابه های رژیمی، آبنبات یا دسر بدون قند،شکر بدون قند، ژله بدون قند، کافی میکس بدون قند، آدامس بدون قند و... در واقع به دو دلیل اصلی این مواد تولید می شوند یکی برای افرادی که دیابت دارند و دیگر برای کسانی که می خواهند لاغر شوند.
شیرین کننده های بدون قند موادی هستند که شیرینی چندین برابر شکر دارند. این مواد اصولا ترکیبات شیمیایی هستند که در کارخانجات فرموله می شوند و انواع گوناگون با نام های تجاری متعددی دارند. حال سوالی مطرح می شود؛ آیا مصرف شیرین کننده های مصنوعی بی ضرر است و سلامتی انسان را بخطر نمی اندازد؟؟؟
انواع شیرین کننده های مصنوعی
تعداد شیرین کننده های مصنوعی زیاد است و در این مطلب فقط چند شیرین کننده مصنوعی بررسی می شود.
1- Acesulfame Potassium
سایر نام های این محصول: Acesulfame K، Ace K، ACE
نام های تجاری این محصول : Sunett, Sweet One, Sweet & Safe
این شیرین کننده مصنوعی اصلا در بدن کالری تولید نمی کند و شاخص گلایسمی آن 0 است و این در حالی است که مصرف هر گرم شکر 4 کیلوکالری انرژی تولید می کند و شاخص گلایسمی شکر 65 است. پس در ظاهر می تواند جایگزین خوبی برای شکر باشد. (برای اطلاع از شاخص گلایسمی کلیک کنید.)
اما مطالعات نشان داده این شیرین کننده پس از مدتی باعث سردرد و تهوع، اختلال در کبد و کلیه ها، ایجاد مشکلات بینایی،hypoglycemia (افت قند خون) می شود و مصرف طولانی مدت آن احتمال ایجاد تومور در دستگاه ادراری را افزایش می دهد. همچنین روی تیروئید اثر می گذارد و سرعت متابولیسم بدن را کم می کند و در کاهش وزن بی تاثیر است.
2-Advantame
این شیرین کننده هم بدون کالری است. از مشتقات آسپارتام است فوق العاده شیرین است(20000 برابر بیشتر از یک قاشق شکر) و بعنوان شیرین کننده در شربتها،ژلاتین، مربا،دسر،پودینگ، آدامس و شیرینی ها بکار می رود. مصرف آن برای افرادی که بیماری فنیل کتنوری(PKU) دارند خطرناک است. همچنین این ماده شیرین کننده مقداری سمیت دارد و بالقوه سرطان زاست.
3-Aspartame
سایر نام های تجاری:
NutraSweet, Equal, Spoonful, Equal-Measure, Canderel, Benevia, AminoSweet, NatraTaste
بیش از ده هزار گزارش مستند از عوارض ناشی از مصرف آسپارتام وجود دارد. 900 مطالعه و تحقیق در مورد این شیرین کننده مصنوعی انجام شده است و نشان می دهد مصرف آسپارتام حطرناک است و باعث سردردهای میگرنی، معده درد، طپش قلب، مشکلات عصبی،زایمان زودرس،سرطان مغز در نوزادان متولدشده ،مشکلات خواب، تهوع، اسهال، استفراغ، مشکلات بینایی، سرگیجه، ضعف، کهیر، درد مفاصل، از بین رفتن تعادل، ازبین رفتن حافظه، آلزایمر،زوال عقل و پارکینسون می شود.( فکر کنم عوارض چاقی و دیابت کمتر از این شیرین کننده مخوف باشه)
4-Aspartame-acesulfame Salt
نام تجاری:Twinsweet
تمام مشکلات مشابه مربوط به Aspartame را می توان در نمک Aspartame-acesulfame نیزیافت می شود زیرا 64٪ این محصول آسپارتام است. گزارش شده است که آسپارتام باعث ایجاد بیش از 100 عارضه جانبی می شود. بسیاری از افراد عوارض جانبی از جمله سردرد ، سرگیجه ، حالت تهوع و حتی کوری را گزارش کرده اند.
5-Cyclamate
نام تجاری: Sucaryl, Cologran
اکنون اعتقاد بر این است که این ماده مستقیماً باعث ایجاد سرطان نمی شود ، بلکه باعث افزایش قدرت مواد سرطان زا و آسیب رساندن به بیضه ها می شود. به همین دلیل مصرف این ماده شیرین کننده نیز توصیه نمی شود.
6- Sucralose
نام تجاری:Splenda
سوکرالوز یک ارگانوکلراید است. ارگانوکلریدها برخی از سمی ترین مواد موجود در زمین هستند.در فرمول سوکرالوز ،سه مولکول کلر به یک مولکول قند اضافه می شود. نتیجه: ساختار شیمیایی کلر موجود در این شیرین کننده مصنوعی تقریباً مشابه با سم دفع آفات DDT است.عوارض جانبی گزارش شده ناشی از مصرف اسپلندا(سوکرالوز) شامل سردردهای میگرنی،درد عضلانی،گرفتگی معده و اسهال ، مشکلات مثانه ، سوزش پوست ، سرگیجه و التهاب است. تحقیقات نشان داده است که اسپلندا می تواند باعث کوچک شدن غده تیموس،تنظیم کننده مهم سیستم ایمنی بدن و اختلال عملکرد کبد و کلیه شود. یک مطالعه جدید توسط دانشگاه Duke نشان داد که سوکلرالوز باکتریهای سالم روده را که برای هضم مناسب لازم هستند،کاهش می دهد.تحقیقات اخیر ، که در ژورنال بین المللی بهداشت حرفه ای و محیطی منتشر شده است ، نشان می دهد که اسپلندا ممکن است در برخی سرطان ها نقش داشته باشد. تحقیقات نشان داد که با افزایش مصرف سوکرالوز ، افزایش سرطانهای بدخیم را نیز افزایش یافته است.
7-ساخارین (Saccharin)
نام تجاری: Sweet 'N Low، Necta Sweet, Cologran, Heremesetas, Sucaryl, Sucron
Sugar Twin, Sweet 10
تقریباً از سال 1879 که استفاده از ساکارین به عنوان شیرین کننده مصنوعی و غیر مغذی رواج یافت؛ مورد بحث و گفتگوهای مختلف در مورد اثرات سمی بالقوه قرار گرفته است. نتیجه آزمایش روی موش ها نشان داده مصرف ساخارین می تواند باعث سرطان مثانه در موش ها شود، اما تحقیقات دیگر نشان داد که این نتیجه فقط مخصوص موش ها بوده و ساخارین نقشی در ایجاد سرطان مثانه در انسان ندارد ولی بازهم نباید زیاد مصرف شود.مصرف ساخارین در بسیاری از کشورها ممنوع شده است.در سال 1977 ، FDA به دلیل مطالعاتی که باعث ایجاد سرطان در حیوانات شد ، مصرف ساخارین را ممنوع اعلام کرد. با این حال در آمریکا کنگره مداخله کرد و اجازه استفاده از آن را داد ، به شرطی که غذاها دارای برچسب هشدار دهنده باشند.
***شایان ذکر است که شیرین کننده های مصنوعی دیگری وجود دارد که FDA مصرف آنها را تا کنون ایمن اعلام کرده است مانند: Erythritol، Isomalt، Maltitol، Neotame، Sorbitol، Xylitol
***اما توصیه نویسنده این است که شکر و هیچ نوع شیرین کننده مصنوعی مصرف نکنید. اگر تمایل به شیرینی دارید از شیرینی های طبیعی مانند عسل طبیعی و میوه های شیرین مثل خرما و موز و... استفاده کنید(اگر دیابت دارید با احتیاط بیشتر و خیلی کم مصرف کنید) به نظر من شیرین کننده های مصنوعی که تا کنون مصرف آنها ایمن اعلام شده به این خاطر است که هنوز عوارضشان کشف نشده و ممکن است دیر یا زود عوارض ناشی از مصرف این نوع شیرین کننده ها نیز مشخص شود.
توصیه مهم: کودکان زیر دوسال و زنان باردار به هیچ عنوان نباید از شیرین کننده های مصنوعی استفاده کنند.
منابع:
